Persconferentie informateur Schippers 15 mei 2017

GESPREKSLEIDER: Dames en heren, ik wens u goedenavond en geef graag het woord aan informateur Schippers.
INFORMATEUR SCHIPPERS: Beste mensen, het is niet gelukt.
De besprekingen tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks zijn beëindigd en deze leiden dus niet tot een nieuw kabinet.
Dat is de conclusie die wij vandaag met elkaar hebben moeten trekken.
Er is achttien dagen ongelooflijk hard gewerkt.
Ook daarbuiten, want u heeft ons achttien dagen hier naar binnen zien lopen maar er waren natuurlijk ook onderhandelingen die plaatsvonden niet aan deze tafel, maar buiten deze tafel.
Die dagen is ontzettend hard gewerkt maar dat was onvoldoende om de kloof te dichten.
De inhoudelijke verschillen zijn gewoonweg te groot gebleken.
En daarover heb ik de voorzitter van de Tweede Kamer en de koning zojuist geïnformeerd. Ik zal mijn eindverslag zo snel mogelijk aan de voorzitter van de Tweede Kamer aanbieden en daarmee geef ik ook de opdracht aan de Tweede Kamer terug.
Het liep niet vast op de inhoud... op ieders inzet, maar echt op de inhoud.
Van tevoren wisten we dat het moeilijk zou worden en ik heb het u hier ook tot vervelens toe moeten vertéllen dat het moeilijk was.
Maar iedereen heeft echt oprecht geprobeerd om het onwaarschijnlijke mogelijk te maken.
Er was onderling vertrouwen, de sfeer was goed en deze vier partijen hebben echt geprobeerd om zo ver mogelijk te komen.
En ik wil daarom ook iedereen bedanken voor hun inzet.
Uiteindelijk hebben we helaas moeten vaststellen dat de verschillen op sommige onderwerpen te groot zijn.
Het loopt dus vast op de inhoud en niet op ieders wil om eruit te komen.
Alle grote onderwerpen hebben wij op tafel gehad.
Partijen hebben ook elkaar gevonden op deelonderwerpen.
Maar deelbesluiten zijn geen besluiten.
Uiteindelijk is er pas een akkoord als het akkoord ook echt helemaal rond is.
Migratie bleek vandaag de drempel die te hoog was.
Ondanks alle tijd en energie hebben we daar niet de vereiste gemeenschappelijke basis kunnen vinden.
En of dat uiteindelijk op de andere onderwerpen wel gelukt zou zijn dat kunnen we niet zeggen.
Want naast migratie waren er natuurlijk ook andere onderwerpen die heel moeilijk waren, zoals klimaat en inkomen.
Ik zal zo snel mogelijk mijn eindverslag afronden aan de Tweede Kamervoorzitter doen toekomen en de onderhandelaars zijn na deze persconferentie beschikbaar voor het beantwoorden van vragen hierbuiten, zoals ze dat eigenlijk iedere dag doen.
GESPREKSLEIDER: Laten wij een paar vragen nu doen. Beginnen we bij NOS.
JOURNALIST: Mevrouw Schippers, u zei: Migratie, daar liep het op stuk.
Kunt u aangeven wat dat probleem was?
Nou ja, u heeft de verkiezingsprogramma's van de verschillende partijen gezien en daar lagen de standpunten zo ver uiteen dat er niet op één onderdeel, maar op verschillende onderdelen gewoon de kloof te groot was om elkaar te naderen.
En we hebben vandaag moeten vaststellen na verschillende malen daarover vergaderd te hebben dat het gewoon domweg niet lukt.
JOURNALIST: En er wordt vaak gezegd: Met geld kan je veel oplossen maar dit is natuurlijk een onderwerp waar je met geld niet zo ver komt want je bent het ideologisch waarschijnlijk oneens.
Het is precies wat u zegt. Hier kun je met geld niks oplossen hier moet je elkaar op andere manieren vinden en dat is niet gelukt.
JOURNALIST: En waren er dan geen mogelijkheden om dat even te parkeren en op andere onderwerpen alvast verder te gaan? Hebt u dat geprobeerd?
Nou ja, de onderhandelingen lopen natuurlijk...
We hebben achttien onderhandelingsdagen gehad, maar ze lopen natuurlijk weken.
Dus dit onderwerp is niet eventjes aan de orde geweest en o, we komen er niet uit en we geven op. Dit onderwerp speelt al weken.
En op een gegeven moment moet je met elkaar concluderen we hebben alles geprobeerd, we hebben het van verschillende kanten aangevlogen maar dat lukt niet. Dat lukt niet, en dat is niet één onderdeel dat lukt op verschillende onderdelen niet.
JOURNALIST: Tot slot van mijn kant: er zijn wel 's formaties gestopt en later toch weer begonnen. Is dat in deze constellatie ook mogelijk?
Ik heb geen glazen bol, dus ik kan daar niet op vooruitlopen.
Het enige wat ik kan constateren, is dat er keihard gewerkt is de afgelopen weken dat die inzet er was, maar dat dat gewoon onvoldoende is gebleken en de verschillen zijn gewoon te groot.
GESPREKSLEIDER: Gaan we naar BNR. En daarna RTL nog.
JOURNALIST: Ja, de druppel was dus dat over migratie niet tot overeenstemming kon worden gekomen.
Er is ook uitgebreid gesproken over klimaat, ook in relatie tot lastenverzwaring.
Was dat ook een punt waarop het nog steeds erg moeilijk lag?
Klimaat is een moeilijk onderwerp maar ik herkende mij niet in de verslaggeving die ik in kranten heb gezien.

GESPREKSLEIDER: RTL.

JOURNALISTE: Ja, ook nog even over die migratie.
Hoe plotseling ging dat dan vandaag? Kunt u daar iets meer inzicht in geven?
Nou, migratie ligt al een tijdje op tafel, maar ook...
Ik maakte een verspreking vorige week.
Dat kwam ook omdat we de hele dag ook over migratie hadden gesproken.
Dus migratie is echt verschillende malen echt heel lang aan de orde geweest.
En dat vind ik ook heel goed, want we hebben ook echt alles geprobeerd.
Het is niet: och, het is niet gelukt, we gaan verder nee, er is echt alles geprobeerd om die kloof kleiner te maken en dat is ook op onderdelen kleiner geworden. Gelukkig, hè?
Want anders ga je niet met elkaar door maar uiteindelijk was dat laatste stukje niet te overbruggen.
JOURNALIST: Nee, maar ik bedoel meer: hoe plotseling was dat vandaag?
Want u zou vandaag voor het eerst met elkaar gaan eten er was nog een hele week van onderhandelen voorspeld wat was dan dat vandaag ineens op migratie het klapte?
Want dat er verschillen waren, dat wist iedereen natuurlijk.
Ja, het is ook niet ineens. Dit is iets wat opbouwt in weken en op een gegeven moment moet je constateren dat eenzelfde gesprek steeds weer terugkomt, omdat je elkaar niet nadert.
En dan wordt er nog geprobeerd om het op verschillende manieren aan te vliegen om te kijken of die kloof toch kleiner kan worden maar soms kun je iets héél graag willen met elkaar maar dan blijken inhoudelijk gewoon de verschillen te groot.
JOURNALIST: Maar kwam dat ook omdat de partijen in het weekend met hun achterban gepraat hebben, nog 's goed hebben nagedacht en vanmorgen dachten: dit gaat hem niet worden?
Nee.
GESPREKSLEIDER: We gaan afronden zo. We beginnen met De Telegraaf Nieuwsuur en we eindigen met de Volkskrant met het verzoek om je te beperken in het aantal vragen.
JOURNALIST: Mevrouw Schippers, misschien kunt u aangeven op welke deelonderwerpen wél overeenstemming is gevonden en ik ben ook wel benieuwd welke partij nou uiteindelijk heeft gezegd: Dit gaat niet lukken we stoppen ermee.
Dat laatste hebben de partijen gezamenlijk besloten omdat uiteindelijk geconstateerd moest worden dat men elkaar niet meer naderde.
En dat het verschil te groot was, en dat partijen er ook oprecht in zitten.
Dus zij hebben niet gekozen om dingen in zinnetjes weg te moffelen waardoor je de ellende eigenlijk laat zitten.
Dus er is echt oprecht geprobeerd om elkaar te naderen en dat is niet gelukt.
Ten aanzien van die deelonderwerpen: daar is geen akkoord want dat is altijd onder het beslag dat je...
Er is geen akkoord op onderwerpen want er is uiteindelijk alleen één akkoord aan het einde.
Dus al die deelakkoordjes die je tussendoor sluit of onderwerpjes waarop je elkaar vindt waar de een iets toegeeft en de ander iets neemt dat doe je in de veronderstelling dat het op een ander onderwerp precies andersom is.
En als dat andere onderwerp niet aan de orde is geweest, geldt dat eerste ook niet.
JOURNALIST: Dan wil ik toch nog even iets specifieker ingaan op het onderwerp migratie, want dat is natuurlijk zo breed dat je het op heel veel onderwerpen oneens kunt zijn.
Maar is er bijvoorbeeld gesproken over een maximumaantal vluchtelingen dat kan worden toegelaten, jaarlijks? Is het daarop stukgelopen?
Op migratie is het stukgelopen, niet op één onderdeel binnen migratie maar op verschillende. En waarop u...
Verder ga ik daar niet op in. Het is het onderwerp migratie op verschillende onderdelen binnen dat onderwerp kon men elkaar niet naderen.
GESPREKSLEIDER: Gaan we door naar Nieuwsuur?
JOURNALIST: Ja, dat was eigenlijk ook mijn vraag.
Want migratie is natuurlijk toch dat mensen thuis zitten te kijken en die willen heel graag weten: waar ging het nou op mis?
Is dat omdat inderdaad de ene partij zegt: We willen zo'n aantal vluchtelingen en niet meer, en de ander zegt: Nee, we willen ons aan de internationale verdragen per se houden en er zit geen limiet aan?
Is dat een voorbeeld daarvan?
Als ik 'migratie' zeg, dan begrijp ik dat dat breder is maar de onderwerpen waar men elkaar niet op kon vinden, zijn ook meer dan één.
Dus als ik hier een onderwerp noem, doe ik daar ook geen recht aan.
Dus migratie, daar bleken de verschillen te groot op om daadwerkelijk met elkaar één akkoord te kunnen sluiten.
JOURNALISTE: Maar de partijen weten toch dat die verschillen er zijn en er is toch ook niet heel makkelijk nu een andere combinatie te vinden waarbij die verschillen niet aanwezig zijn?
Nee, en soms is het ook zo, en dat is ook gebeurd dat ook op het onderdeel van migratie men elkaar wel genaderd is.
Dus het is niet zo dat iedereen z'n eigen verkiezingsprogramma voortdurend heeft voorgelezen.
Uiteindelijk... Daar begin je mee.
Maar uiteindelijk doe je iedere sessie een stap naar elkaar toe en moet je op het eind concluderen dat je elkaar ofwel gevonden hebt op een onderwerp op een manier waar iedereen mee kan leven ofwel dat dat echt onmogelijk is. En dat is hier helaas onmogelijk gebleken.
JOURNALISTE: Hoe gaat het dan nu verder? Blijft u wel informateur?
Hoe moeten we ons het vervolg van het proces voorstellen?
Ik stuur een brief naar de Kamer. Daarin doe ik verslag van deze informatie tot nu toe en daarmee geef ik mijn opdracht terug.
JOURNALISTE: Dus dan bent u geen informateur meer?
Dan ben ik geen informateur meer.
GESPREKSLEIDER: En voor de laatste vraag gaan we naar de Volkskrant.
O, dezelfde vraag. In dat geval wens ik u allemaal een goede avond toe.