Persconferentie informateur Schippers 29 maart 2017

Informateur Schippers:
Goedemorgen iedereen. Ik vind het heel eervol om als informateur het proces te mogen begeleiden van deze vier partijen CDA, VVD, D66 en Groen Links om te kijken of er een kabinet te vormen is. Mijn rol is onpartijdig. Ik ben een procesbegeleider. En daarbij let ik op de belangen van alle partijen en zal ik de besprekingen zo goed mogelijk ondersteunen. En natuurlijk als doel een breed gedragen resultaat. Ik heb een andere rol als de minister van VWS. Dat blijkt al. Normaal spreken we elkaar bij het touwtje en nu sta ik voor een heel vak van journalisten. Omdat je als minister veel meer zelf je inhoudelijke koers bepaalt en dus zelf meer kan communiceren dan als je als procesbegeleider, een onpartijdig procesbegeleider doet. Overigens is mijn positie hetzelfde als de positie van minister Kamp ten tijde van de vorige formatie, dat wou ik toch nog even aanmerken. Die heeft toen ook de verantwoordelijkheden als minister gehouden maar dat er bij afwezigheid werd getekend en de debatten werden gedaan door de staatssecretaris, destijds Paul de Krom. Hetzelfde is nu ook het geval. Er zal bij afwezigheid worden getekend, dat betekent wel dat ik de verantwoordelijkheid als minister hou, dat ik ook zo mogelijk vrijdagochtend naar de ministerraad zal gaan. Maar dat de Kamerdebatten en de brieven door de staatssecretaris worden afgehandeld. Ik zal proberen zo veel mogelijk openheid te geven in de rol die ik heb richting u. Er is ook net besloten om een vast moment te hebben waarop ik in ieder geval met u kan spreken. En dat is op donderdag aan het eind van de week. En dan zullen we wel zien of er dan veel te melden is of niet. In ieder geval lijkt me aanstaande donderdag wat vroeg na vandaag, dus dan zou ik volgende week donderdag daar mee willen beginnen. We hebben vanmorgen nog meer eerste procesafspraken gemaakt. Er is een standaard vergaderschema ingezet. Een vergaderschema maandag tot en met donderdag waarin we 's ochtends beginnen en 's ochtends een sessie hebben, 's middags een sessie hebben. Dus het wordt een half uurtje langer dus het langste is van 10 tot half 1 en dan van half 3 tot vijf. En eventueel 's avonds een sessie hebben, dat is naar gelang de agenda's die dat toestaan. Dinsdagochtend zal er niet vergaderd worden want dan zijn er fractievergaderingen van de diverse fracties. De locatie is hier in de Stadhouderskamer. Morgen wordt er niet vergaderd omdat er afspraken stonden, dus agenda technische redenen waren waarom dat niet mogelijk was. Dat wil niet zeggen dat er niks gebeurt. Want ik zal de komende dagen langs alle teams gaan om ook met hen alvast door te spreken hoe wij de komende periode voor ons zien. Vrijdag is de eerstvolgende bespreking. Dan zijn uitgenodigd de president van de Nederlandse Bank, de directeur van het Centraal Planbureau en de voorzitter van de studiegroep begrotingsruimte, dat is de SG van Financiën. En maandag is dan de volgende vergadering, dan zullen in de ochtend worden uitgenodigd de directeur van het SCP en in de middag de directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving.

DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Mevrouw Schippers, de vorige kabinetsformatie liet zich kenschetsen door veel dingen die achter de schermen gebeurt en weinig transparantie in elk geval naar de rest van Nederland maar ook naar de eigen fracties. U heeft daar zelf volgens mij ook nog wel eens wat van gevonden. In welke zin gaat de nieuwe formatie verschillen van de vorige als het gaat om transparantie en de ruggenspraak met de verschillende partijen en misschien ook met wat er in Nederland leeft, ook voor de dingen die aan de onderhandelingstafel besproken worden?

SCHIPPERS
De verschillende partijen hebben aangegeven dat zij hun fracties er goed bij willen houden. En de manier waarop ze dat gaan doen dat is mij na deze eerste vergadering is nog niet uitgewisseld. Maar in ieder geval is het voornemen om dat inderdaad anders te doen.

DE WINTHER
Maar vindt u het belangrijk dat er meer transparantie is en meer overlegd wordt her en der dan in de vorige formatie?

SCHIPPERS
Ja. En tegelijkertijd weet ik ook dat onderhandelen een precair proces is. Dus het is ook zo dat als een partij een concessie doet en het ligt de volgende dag op straat, dan krijg je ook scheve beelden over hoe het gaat in zo'n, en in zo'n proces doet de ene de ene keer een concessie en de andere keer een ander. Dat heeft ook een zekere mate van vertrouwelijkheid nodig. Dus ik denk wel dat het echt zoeken is naar hoe neem je Nederland via u, ook die fracties, mee in het proces dat gaande is. En probeer zo veel mogelijk daarover te communiceren. Vandaar dat we ook hebben afgesproken dat ik donderdag na de week en aan het begin van de volgende week dat we proberen zo veel mogelijk openheid te geven. Maar dat zal zich in de praktijk nog moeten bewijzen in hoeverre ons dat gaat lukken. Maar het is in ieder geval wel de intentie.

SCHREINEMACHERS (RTL Nieuws)
Zijn er al afspraken gemaakt over de inhoud? Want door verschillende partijen werd gesuggereerd om eerst een gezamenlijke missie te formuleren, een gezamenlijk doel wat het kabinet zou moeten nastreven en dan pas de inhoudelijke onderwerpen te behandelen.

SCHIPPERS
Nou dat is wel iets waar je mee start en niet mee eindigt. Dus dat is wel één van de eerste, belangrijke dingen die gaat gebeuren. Maar er zal ook, zullen er ook gewoon onderwerpen worden geagendeerd, thema's worden geagendeerd. Het is dus niet zo dat het een helemaal uit onderhandeld of besproken is voordat er daadwerkelijke onderwerpen worden besproken. Dus het zal toch een mix zijn.

SCHREINEMACHERS
En is over de onderwerpen ook al een afspraak gemaakt welke onderwerpen bijvoorbeeld als eerste aan bod komen?

SCHIPPERS
Nee, ik heb de komende dagen met alle teams gesprekken. En dan zal ik daar meer zicht op hebben op die volgorde.

JANSEN (BNR)
Mevrouw Schippers, vandaag is dan de officiële start van u als informateur. Tegelijkertijd, iets verderop aan de overkant van de plas begint ook de Brexit. Speelt dat nog een rol in deze formatie? Omdat natuurlijk de consequenties daarvan ook groot kunnen zijn voor Nederland.

SCHIPPERS
Ik denk dat de komende periode waarin die onderhandelingen plaatshebben er allerlei dingen in de wereld gebeuren die ook zijn weerslag hebben aan ook die tafel. En natuurlijk is Brexit één, niet een minor detail, is een belangrijk proces wat enorme implicaties kan hebben voor Nederland. Dus dat zal uiteraard ook in de formatie aan de orde komen.

JANSEN
(onverstaanbaar) dus die kan iedereen zien aankomen. Is er al ruimte voor ingeboekt om daar snel over te kunnen praten en misschien niet zo lang mee te wachten in de formatie?

SCHIPPERS
We hebben dus behalve voor vrijdag en maandag nog niet een schema opgesteld. Dat ga ik wel deze week doen. Zodat we volgende week ook weer allemaal weten wat er op de agenda staat. Dat heb ik nu dus nog niet, dat ga ik de komende dagen doen.

JANSEN
Een ander punt. We hebben u allemaal horen zeggen dat u niet beschikbaar bent als minister in een volgend kabinet. Maar nog niet waarom? Hoe bent u tot dat besluit gekomen?

SCHIPPER
Dat is een positief besluit, geen negatief besluit, dat wil ik benadrukken. Want iedereen die in de Haagse politiek werkzaam is weet ook dat je altijd die neiging hebt om in de Haagse politiek door te gaan. En dat het eervol is dat ik met dingen bezig ben die de maatschappij betreffen. Aan de andere kant vind ik het ook belangrijk dat je soms eens iets anders gaat doen omdat het je scherp en fris houdt. En dat het ook weer ruimte schept voor anderen om door te groeien. Dus voor mij heb ik zelf besloten dat voor mij het moment is om te kijken naar waar ik uit mijn comfortzone getrokken wordt en ik totaal iets anders ga doen. Althans, dat is mijn ambitie. Ik heb nog geen tijd gehad om erover na te denken. Ik dacht eigenlijk na de verkiezingen geef het wat ruimte om eens na te denken wat nu, maar ik heb nu weer een andere taak gekregen die energie vergt. Dus dat zal ik doen als ik klaar ben met deze opdracht. En dat kan echt van alles zijn. Dus ik heb daar geen planning voor.

VRAAG (NOS)
Kunt u ons een idee geven hoe het zo meteen aan de onderhandelingstafel het eruit gaat zien? Wordt dat een soort kwartetspel waar er dingen worden uitgeruild? Hoe gaat dat zo meteen? Weet u dat al?

SCHIPPERS
Nou het gaat hard werken worden. Ik vind zelf dat met het kwartetspel een beetje karikatuur is gemaakt van de vorige formatie. Dat was dus tot zover ik heb kunnen nagaan. Maar uiteindelijk gaat het er natuurlijk wel om kun je met elkaar iets bereiken waar je het allemaal over eens bent. En daar zullen compromissen ook gesloten moeten worden. En hoe dat precies gaat, dat zal zich de komende weken nog moeten bewijzen. Ik heb niet een bepaald, ik heb ontzettend veel aanbiedingen gekregen. Blijkbaar verdienen heel veel mensen in dit land hun geld met procesbegeleiding. Heel veel mensen hebben gezegd de formatie kan niet slagen als u onze methode niet gebruikt. Ik zou zeggen natuurlijk proberen we dat systematisch te doen, maar ik heb niet een bepaald spel in gedachte over hoe we dat gaan doen.

VRAAG
Heeft u een tijdspad in gedachte? Dat u zegt voor de zomer moet het wel klaar zijn?

SCHIPPERS
Een ding weet ik wel zeker, dat we echt aan verwachtingmanagement moeten doen. Voor Pasen is hier geen kabinet. Het gaat echt even duren. Dat is ook logisch als je ziet wat voor inhoudelijke verschillen er tussen de partijen zit. Maar het is natuurlijk voor ieder kabinet zeer aantrekkelijk om de eigen begroting op te stellen of in ieder geval daar nog besluiten in te kunnen nemen. Dus ik kan mij heel goed voorstellen dat voor de zomer wel een streven is om een nieuw kabinet te hebben. Omdat je dan ook voor het jaar daarop, 2018, ook daadwerkelijk als kabinet nog wat kan.

VRAAG (VOLKSKRANT)
Toch nog even over die procesbegeleiders. Is er een procesbegeleider met wie u in zee zou willen gaan?

SCHIPPERS
Nou, ik moet u zeggen dat ik daar me verder niet in heb verdiept. En zelf heb nagedacht over hoe vier zulke verschillende partijen hoe je in een zorgvuldig proces met een sfeer die zo maximaal mogelijk goed te houden is, hoe je zo'n proces ingaat. Dus ik heb daar wel goed over nagedacht. Ik heb daar ook advies over ingewonnen, maar niet bij bureaus die daar hun schema's op hebben bedacht.

VRAAG
In het verleden zijn er verschillende varianten geweest. Bent u van plan om alle gesprekken met alle partijen aan tafel te blijven doen?

SCHIPPERS
Hoe bedoelt u? Dat ik soms twee aan twee?

VRAAG
Met vier partijen, of gaat u ook onder vier ogen spreken?

SCHIPPERS
Dat hangt er vanaf. Als dat nodig is sluit ik niks uit.