Toelichting op verloop besprekingen
De informateurs Rosenthal en Wallage hebben op maandag 12 juli 2010 een korte toelichting gegeven op het verloop van de formatiebesprekingen.
Letterlijke tekst van de persconferentie:
Rosenthal:
Dames en heren, u heeft al een tijdje niets van ons gehoord en het lijkt ons dus verstandig om de radiostilte even te doorbreken. We willen u een schets geven van de activiteiten in de afgelopen vorige week en een eerste voorzichtige tussenstand aan u melden. Dinsdagochtend hebben we tijdens onze eerste persconferentie al iets verteld over de agendawerkwijze en de accenten die we willen leggen in de gesprekken. Daarna - mag ik u zeggen - zijn de onderhandelingen goed uit de startblokken gekomen.
De koers werd uitgezet en beslissingen worden genomen aan de tafel met de fractievoorzitters maar onder regie van die vier fractievoorzitters zijn financieel specialisten en ook de vice-fractievoorzitters in eigen kring stevig aan de slag. Ze werken onderwerpen uit en ze bereiden discussies voor en natuurlijk vragen wij ook af en toe informatie op bij de departementen en ook bij het CPB.
Om u even mee te nemen in de wijze waarop wij werken elke dag. Er zijn drie dagdelen beschikbaar voor de vergaderingen. Niet verbazingwekkend, een blok in de ochtend, in de middag en in de avond. Niet 's nachts. Die tijd gebruiken we overigens niet altijd volledig, want soms is er behoefte aan reflectie in eigen kring en u heeft het vorige week gemerkt: we blijven niet altijd hier zitten. Er is soms wat behoefte aan frisse lucht en dan zoeken we ook een andere plek op. Dat even voor wat betreft de wijze waarop wij zo dagelijks werken.
Dames en heren, de verschillen tussen de vier politieke partijen die aan tafel zitten zijn groot. Ik vertel daar niets nieuws mee. Kijkt u naar de verkiezingsprogramma's en u ziet het daar in alle scherpte terug, maar de onderhandelaars zijn de uitdaging aangegaan om te kijken of de verschillen te overbruggen zijn. Ze zijn gezamenlijk op zoek naar wat bindt in plaats van wat scheidt.
Daarbij is van een aantal blokken al de inhoud stevig verkend en het zal u niet verbazen dat natuurlijk op dit punt er al stevig wordt gepraat over de forse bezuinigingen die in aantocht zijn. De overheidsuitgaven moeten in het gareel worden gebracht. Ook voor de langere termijn moet er gewerkt worden aan een houdbaar huishoudboekje. En op het terrein van de besparingen is ook al flink wat inmiddels in kaart gebracht.
Even om uw vragen op dat terrein voor te zijn. Nee, natuurlijk zijn we er nog niet. Een onderwerp dat ook behoorlijk van alle kanten al wordt belicht is wat dan in het jargon heet de participatie en dan gaat het om het hele complex van aanpassingen in de AOW, in de WW, om activerend arbeidsmarktbeleid, om reïntegratie, om scholing en niet in de laatste plaats de vereenvoudiging van allerlei regelingen.
En evenmin verbazingwekkend, vraagstukken rond de woningmarkt in de meeste brede zin van het woord, vraagstukken rond mobiliteit en bereikbaarheid ook in de meest brede zin van het woord, immigratie en integratie, bestuur en democratie en veiligheid zijn stevig verkend of worden verkend en er wordt stevig over gepraat. Van mijn kant is dit de schouw vanwaar wij informateurs tot nog toe mee bezig zijn geweest en ik geef nu het woord aan collega Wallage voor een aantal extra punten.
Wallage:
Wat wij merken als informateurs als wij met de fractievoorzitters spreken is dat zij vinden dat deze tijd om daadkracht en vernieuwing vraagt en het interessante is, dat terwijl de problemen groot en de complexiteit groot is de ambitie dat ook is. De onderhandelaars realiseren zich dat de mix die je nodig hebt de komende jaren uit bezuinigen, hervormen en investeren bestaat en dat maakt de opgave niet altijd makkelijk.
Er is een forse ambitie en wij vinden als informateurs dat dat hen siert, dat ze op die manier proberen die ambitie neer te leggen. Wij denken dat burgers heel goed beseffen dat we een lastige tijd tegemoet gaan, maar die burgers hebben wel behoefte aan een gedeeld positief perspectief voor de toekomst en ook voor het gesprek daarover hebben we in de eerste week tijd ingeruimd.
Het gaat dus niet alleen om al die moeilijke politieke vraagstukken die we genoemd hebben maar het gaat er ook om of je een gevoel voor richting weet te ontwikkelen als gezamenlijke vier partijen. Richtinggevende uitspraken zoeken, een nieuwe koers voor een nieuw kabinet en natuurlijk is er veel nagedacht over democratie en over bestuur, om wat voor beleid deze tijd vraagt, om wat voor soort kabinet. Hoe kan het openbaar bestuur zelf een bijdrage leveren aan die noodzakelijke nieuwe dynamiek?
Om een coalitieakkoord dat zich concentreert op hoofdlijnen - we hebben daar de vorige keer al iets over gezegd en de onderhandelaars komen wel met heel veel punten maar ondertussen zeggen ze dat die straks in compact akkoord moeten, dus dat wordt nog spannend. Focus daarin aanbrengen, zorgen dat Den Haag ook herkenbaar is voor de burgers, om ruimte voor politiek debat. De onderhandelaars zien hierin een middel om de democratie te revitaliseren en vertrouwen te winnen. Geen schaamlap of een verlegenheidsoplossing. Ruimte proberen te organiseren voor dat debat ook in de Kamer. Dan doen we dat om dat doel en niet omdat we iets niet kunnen afspreken of regelen.
Deze tijd vraagt ook om mensen, bewindslieden die in het parlement en in het land de nieuwe manier van werken kunnen belichamen. We hebben afgesproken dat we niet alleen over de opbouw van zo'n kernkabinet, maar zeker ook over de mensen die de partijen daarvoor beschikbaar hebben al op vrij korte termijn een gedachtewisseling zullen hebben. Mensen die vertrouwen inboezemen en ook gezag uitstralen, die het gesprek in de samenleving willen aangaan, willen uitleggen en overtuigen.
Hoe ziet nu die tussenbalans eruit? Zijn we er al? Nee. Natuurlijk niet. We hebben een voortvarende start gemaakt in een plezierige sfeer en in een opmerkelijk goede onderlinge verstandhouding. We zijn de vrijblijvendheid ver voorbij. Gaat het dus lukken? Het is echt te vroeg om daar uitspraken over te doen, maar wat voor ons telt als informateurs is dat er een serieuze poging wordt ondernemen, dat mensen met dat doel bij ons aan tafel zitten.
Over de inhoud wilt u vast meer weten, dat begrijpen we. Maar het dient geen enkel zinnig doel om het proces te belasten met uitspraken daarover. Het lijkt ons goed de radiostilte even te doorbreken om u deelgenoot te maken van het proces. We hebben afgesproken dat daarna de stilte weer over u en wat mij betreft ook over ons neerdaalt, maar we begrijpen heel goed dat uw belangstelling anders gericht is dan de onze. De onze is gericht op de opdracht die wij hebben gekregen en dat is zo spoedig mogelijk te kijken of de vorming van deze coalitie mogelijk is en daar zijn we samen met de fractievoorzitters met enthousiasme mee bezig.